Belangrijk bericht van Flora Breemer, lid dagelijks bestuur stadsdeel Amsterdam-Zuid en Marita van Onna, ambulant begeleider dementiezorg Ontmoetingscentrum Zonnehuisgroep Menno Simons – 21 september 2023
Vandaag, 21 september, is het Wereld Alzheimerdag. Weinig Amsterdammers zullen dit weten, en toch is dit een onderwerp dat veel Amsterdammers raakt. Nu al heeft 1 op de 7 ouderen een vorm van dementie. Dit aantal zal in onze vergrijzende stad de komende jaren flink toenemen. Daarom moeten we meer doen om van Amsterdam een dementievriendelijke stad te maken, elke dag.
Dementie is een ziekte je niet altijd op het eerste gezicht herkent. Iemand heeft moeite met het doorgronden van een plattegrond, het afrekenen in de supermarkt of het bestellen van een kop koffie in een café. Aan de buitenkant is het niet altijd te zien, maar er kan sprake zijn van dementieverschijnselen. Het gaat dan bijvoorbeeld om verwardheid, achterdocht of niet op woorden kunnen komen. Ook minder bekende verschijnselen als waanbeelden of decorumverlies (onaangepast sociaal gedrag) horen bij symptomen van dementie.
Meer kennis van deze ziekte leidt tot meer begrip en compassie voor mensen met dementie en hun mantelzorgers. Door ons meer bewust te zijn van dementie en de kenmerken daarvan, kunnen we beter inspelen op de behoeften van deze groeiende groep. De verwachting is dat op termijn 1 op de 4 ouderen dementie krijgt. Dat betekent dat in onze stad tienduizenden bewoners kampen met deze progressieve hersenziekte. Dementie wordt daarmee in elke straat, buurthuis of bus zichtbaar en voelbaar.
Ongeveer 70% van de mensen met dementie woont thuis. Dit vraagt veel van mantelzorgers. We moeten niet alleen een dementievriendelijke stad zijn, maar ook een stad die haar mantelzorgers omarmt en steunt.
Teveel mensen met dementie trekken zich terug. Geheugenverlies maakt onzeker: sommigen mijden dan liever contact en komen in een isolement. Dit brengt daardoor nog een extra gezondheidsprobleem met zich mee: eenzaamheid. Door vaker het gesprek te voeren over dementie, door de weg te wijzen, samen die kop koffie te drinken en meer geduld te hebben, doen we al heel veel.
Ontmoetingsplaatsen dichtbij zorgen dat mensen met dementie en hun naasten niet in een isolement belanden. Maar er zijn te weinig kleinschalige woonprojecten met daarin gemeenschappelijke ruimtes voor ouderen met beginnende dementie. Deze woonvormen kunnen de gang naar het verpleeghuis flink uitstellen: dit scheelt de samenleving veel zorgkosten. Toch bouwen woningbouwcorporaties liever studentenwoningen dan ouderenwoningen: beide zijn hard nodig.
Bij een dementievriendelijke samenleving hoort ook dat we ons meer richten op wat iemand wél kan, in plaats van uitgaan van de beperkingen die de ziekte met zich meebrengt. Ouderen kunnen niet langer aan de zijlijn staan, ook niet als ze dementie hebben. Actief deelnemen aan de samenleving, vertraagt bovendien het verloop van de ziekte. Dat maakt een programma als DemenTalent, waarin mensen met dementie vrijwilligerswerk doen, zoals voorlezen aan kinderen of huisdieren verzorgen of tijdens het wandelen zwerfafval opruimen, zeer succesvol. Wij dagen alle werkgevers en vrijwilligersorganisaties uit om hulp in te roepen van ouderen, ook als ze dementie hebben.
Dementie gaat ons allemaal aan. Het kan iedereen overkomen. Daarom moeten we ook meer omkijken naar deze groeiende groep in Amsterdam die niet op eigen kracht hun weg kunnen vinden in een steeds ingewikkeldere en grotere stad.
Flora Breemer, lid dagelijks bestuur stadsdeel Zuid
Marita van Onna, ambulant begeleider dementiezorg
