In het project ‘Ontmoetingscentra 3.0’ zijn de toegevoegde waarde, effectiviteit en kosten van de koppeling van drie nieuwe, effectieve vormen van begeleiding bij dementie aan bestaande ontmoetingscentra voor mensen met dementie en hun mantelzorgers onderzocht.

Dementie heeft grote gevolgen voor mensen met dementie zelf en voor hun naasten. Uit onderzoek blijkt dat veel mensen met dementie door gebrek aan zelfvertrouwen stoppen met activiteiten, velen komen nauwelijks nog de deur uit. Tijdige informatie en het gebruik van gepaste psychosociale ondersteuning kan mensen met dementie helpen een goede levenskwaliteit te behouden en voorkomen dat mantelzorgers overbelast raken.

Ook mensen met dementie hebben duidelijke ideeën over wat bijdraagt aan hun kwaliteit van leven, zoals: nuttig kunnen zijn, plezier beleven aan activiteiten, sociaal contact en geaccepteerd worden zoals je bent. Mantelzorgers geven aan vooral behoefte te hebben aan informatie, praktische en emotionele steun.

Om hieraan tegemoet te komen zijn in samenspraak met mensen met dementie en mantelzorgers vernieuwende activiteiten en begeleidingsvormen ontwikkeld. Drie hiervan, die inmiddels ook zeer positief beoordeeld zijn door de gebruikers, zijn: DemenTalent, Dementelcoach en STAR-educatie.

Bij DemenTalent worden mensen met dementie als ‘vrijwilliger’ maatschappelijk actief in de samenleving, gebaseerd op hun interesses en vaardigheden. Voor meer informatie klik hier.

Bij Dementelcoach worden mantelzorgers van mensen met dementie telefonisch begeleid. Voor meer informatie klik hier.

Bij STAR-educatie worden mantelzorgers en vrijwilligers getraind, zowel in de omgang met mensen met dementie, als in het goed zorgen voor zichzelf. Voor meer informatie klik hier.

Doel
Het onderzoek Ontmoetingscentra 3.0 geeft inzicht  in de (kosten)effecitiviteit en toegevoegde waarde van het verbrede aanbod (ontmoetingscentra met de nieuwe begeleidingsvormen) vergeleken met het reguliere aanbod van Ontmoetingscentra. Het gaat dan met name om zelfwaardering, ervaren autonomie en gedrags- en stemmingsontregelingen bij mensen met dementie en het gevoel van competentie en levenskwaliteit bij de mantelzorger.

Het onderzoek vond plaats in 32 Ontmoetingscentra voor mensen met dementie en hun mantelzorgers. De helft van deze centra bood één of meer nieuwe begeleidingsvormen aan, de andere helft het reguliere programma. De (kosten)effectiviteit werd onderzocht op basis van vragenlijsten en interviews.

Conclusie en aanbevelingen

OC3.0 kan effectief worden toegepast als alternatief of aanvullend ondersteuningsprogramma van de reguliere Ontmoetingscentra voor een subgroep van mensen met dementie en mantelzorgers die de voorkeur geven aan geïndividualiseerde activiteiten en ondersteuning buiten het centrum. DemenTalent bleek gunstige effecten te hebben op neuropsychiatrische symptomen (gedrag en stemming) van men- sen met dementie en emotionele belasting van mantelzorgers en ook kosteneffectief. Alle OC3.0-interventies (DemenTalent, Dementel- coach en STAR e-Learning) hebben ertoe geleid dat mantelzorgers gelukkiger zijn dan mantelzorgers die geen ondersteuning ontvangen. Verdere verspreiding van OC3.0 wordt daarom aanbevolen. Gemeen- ten wordt aanbevolen dit te ondersteunen, mede ihkv een dementie- vriendelijke samenleving. Onderzoek op grotere schaal moet uitwijzen of OC3.0 op andere domeinen van kwaliteit van leven effectief is.

Voor een samenvatting van de onderzoeksresultaten klik hier.

Nu blijkt dat het verbrede aanbod meerwaarde heeft, stimuleren wij dat ook Ontmoetingscentra en dagvoorzieningen elders in het land deze alternatieve begeleidingsvormen mogelijk maken. Zo kunnen thuiswonende mensen met dementie en hun mantelzorgers door het hele land hier profijt van hebben.

Bekijk de video over DemenTalent, Dementelcoach en STAR e-learning hieronder: